czwartek, 1 grudnia 2016

Teatr Polski z Wilna wystawił "Lubonie" w Poznaniu.


 Zajawka:
* kolejne wielkie wydarzenie teatralne związane z J.I. KRASZEWSKIM. Jego "Lubonie" wystawione zostały przez Teatr Polski z Wilna. Przedstawienie odbyło się w Teatrze Polskim 28 listopada 2016 roku w Poznaniu. Teatr z Wilna przybył na zaproszenie Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej z Poznania. Scenariusz "Luboni" adaptowała Pani Małgorzata JAGIELSKA z Towarzystwa. Wcześniej na sposób amatorski wystawiano wspaniałe przedstawienia "Luboni" z udziałem aktorów zwerbowanych z grona TMWiZW. Szerzej (materiał zdjęciowy także) tutaj:
http://tmwizw.republika.pl/lubonie_poznan.html
http://zw.lt/wilno-wilenszczyzna/teatr-polski-z-wilna-na-poznanskiej-scenie/

sobota, 5 listopada 2016

Czytajcie prasę partyjną ! (JIK w okowach propagandy)



                                          Trafiła do mnie gazeta (organ PZPR), których wiele tytułów ukazywało się po II wojnie światowej, aż do nam współczesnych czasów - przemian ustrojowych. Tak się złożyło, że artykuł z tej gazety, który chcę Wam w całości przedstawić, pochodzi z 1952 roku, a zatem z czasów totalitarnej nagonki stalinowskiej na naród polski. Całą gazetę znamionuje komunistyczna propaganda, przejawiająca się szczególnie w agitacyjnych hasłach partyjnych (jak w naszym tytule), w biografiach i wieściach, z krajów nam dziś (i zawsze) kulturą odległych - przede wszystkim ZSSR, Wietnam, NRD itd. Na porządku dziennym są tutaj wielostronicowe przemówienia Władysława Gomułki czy Józefa Stalina.
Pośród tak skrajnej propagandy znalazłem artykuł dotyczący JIK-a, jednak nie pozbawiony cech propagandowych - czyli celem głównym autora jest tutaj (oprócz chęci nie spadnięcia ze stołka) ukazanie pisarza, miary KRASZEWSKIEGO, jako trybiku w życiu partyjnym PRL.
Przez tą "egzotykę" wieści te wydały mi się ciekawe, spróbował autor (Adrian Czermiński)ukazać JIK-a w czerwonym świetle propagandy; jako że takiego nie znamy to z pukaniem autora artykułu po głowie, nie chętnie, lecz przeczytamy...

Pisał Wieszcz Adam niegdyś:
"Niechaj Moskal w las idzie pytać się dębiny,
Kto jej dał patent rosnąć nad wszystkie krzewiny ?"

Kraszewski — pisarz niezapomniany
Adrian Czermiński

Józef Ignacy Kraszewski urodził się w 1812 roku w Warszawie. Jako 25-letni młodzieniec zadebiutował artykułami o treści publicystycznej i naukowej. Po­wieści Kraszewskiego można podzielić na trzy grupy: współczesne, o tematyce chłopskiej i historycz­ne. W swojej twórczości występował Kraszewski prze­ciwko uciskowi pańszczyźnianemu i sobkostwu zie­mian. Jego „Ulana" i „OstapBondarczuk", opisujące w realistyczny sposób życie chłopskie, były pierwszymi powieściami polskimi tego rodzaju. Również jego „La­tarnia czarnoksięska", ukazująca rozwarstwienie kla­sy szlacheckiej i dająca śmiały przekrój życia pro­wincji wołyńskiej, była pierwszą próbą napisania pol­skiej powieści współczesno-obyczajowej o spojrzeniu krytycznym. W ciągu 50 lat swej działalności powieściopisarskiej Kraszewski był również poetą, drama­turgiem, publicystą, stałym korespondentem szeregu gazet, redaktorem poważnych czasopism i encyklopedii oraz czynnym organizatorem życia umysłowego, zało­życielem wielu instytucji oświatowych. W 1863 r. wy­dalony z Warszawy, za sprzyjanie kołom patriotycz­nym, przygotowującym powstanie styczniowe, udaje się na emigrację do Drezna, gdzie tworzy cykl powie­ści historycznych.

Dzwony drezdeńskie ogłosiły południe. Spi­żowe ich echo niosło się ponad dachami, wpadało do starych bram i sieni, wlatywało do okien i targało okiennicami strzeli­stych facjat, wieńczących mury mieszczańskich ka­mieniczek. Głos dzwonów brzmiał coraz głośniej — to nagle cichł i ginął w co­dziennym gwarze miasta.
U wpółuchylonego okna, w staroświeckim fotelu z wysoką poręczą obitą ciem­na skorą, siedział wygna­niec — Józef Ignacy Kra­szewski. Piętnaście już lat minęło jak musiał opuścić Warszawę na rozkaz wszech władnego margrabiego Wie­lopolskiego, tępiciela  wszel­kiej wolności i... polskości. Wydalony z ojczyzny w przeddzień powstania stycz­niowego za sprzyjanie na rodowo-rewolucyjnym wystą pieniom ludności, musiał szukać schronienia na obczyźnie. Tam, gdzie swego czasu Kościuszko przygoto­wywał insurekcję i gdzie Mickiewicz, po upadku po­wstania listopadowego, pi­sał „Dziadów część trzecią".
Wsłuchiwał się Kraszew­ski w dźwięk dzwonów prze­noszący go myślą do War­szawy, na Stare Miasto, po którym chadzał jego „Bara­ni Kożuszek", strasząc mi­niaturką swej gilotyny sprzedawczyków i zdrajców oj­czyzny, biskupów i magna­tów, protoplastów później­szych Wielopolskich.
Znał dobrze Kraszewski tych pyszałkowatych pan­ków oraz tworzoną przez nich historię ojczyzny. Za młodu bowiem jeszcze, w początkach swego zawodu pisarskiego, lubił studiować stare pamiętniki i opowia­dania a później, już jako redaktor „Ateneum", zajmował się ich publikacją. Po­za tym, od trzydziestu już lat miał na swoim autor­skim koncie wiele powieści historycznych, opisujących najrozmaitsze dnie chwały i klęsk polskiego narodu.
— A gdyby tak zamknąć całą historię Polski w cyklu powieściowym ? — rozmyślał sędziwy już, bo 65 lat li­czący pisarz. Dać młodzieży, pozbawionej przez zaborców szkół polskich, pełny pod­ręcznik dziejów, zbudzić w niej ducha narodowego i obudzić umiłowanie przeszłości ? Nie tej buńczucznej i sarmackiej, ukazywanej w krzywym zwierciadle przez Rzewuskiego i innych auto­rów romansów historycz­nych, ale przeanalizowanej krytycznie i opartej na gro­madzonych rzetelnie źród­łach ?
Pochylił się nad stołem i otworzył stary, pożółkły foliał Jana Długosza: „Rocz­niki albo kroniki sławnego Królewstwa Polskiego". Przysunął bliżej „Historię prawodawstw słowiańskich" — Maciejewskiego, historie Le­lewela i Szafarzika „Starożytności słowiańskie". Wy­łożył z szuflady listy, pa­miętniki, kroniki, opisy i  ry­sunki — cały tzw. warsztat pisarski, który tyle razy mu służył a teraz miał zapo­czątkować cykl zbeletryzo­wanej historii. Nie namyśla­jąc się długo ujął Kraszew­ski za pióro i napisał na świeżym arkuszu papieru „Stara Baśń". Miała to być pierwsza powieść z wielkie­go cyklu, który po dziesię­ciu latach zakończył się 78 tomem, zatytułowanym „Sa­skie ostatki".
Akcja „Starej Baśni" roz­grywa się w okresie, w któ­rym dawny ustrój słowiański, wspólnota rodowa — za­czynał się rozpadać i prze­kształcać w ustrój feudalny. Przedstawicielem tego ustroju był kneź, opierający swą władzę na sile własnego ro­du i na najemnej drużynie wojskowej.
Takim okrutnym, zachłannym na władzę i bogactwa kneziem jest w „Starej Ba­śni" Popiel. W przymierzu ze spokrewnionymi ze sobą książętami niemieckimi usi­łuje podporządkować swej władzy kmieci, reprezentu­jących w ówczesnym ukła­dzie społeczno-politycznym klasę wyzyskiwaną. Kmiecie powstają przeciwko ucisko­wi Popiela i pokonują go a jeden z nich, Piast, obrany głową plemienia, prowadzi swych wojów przeciwko książęco-niemieckim interwen­tom.
Dzieje walki kmiecej z ty­ranią zachłannego knezia dały Kraszewskiemu spo­sobność niezwykle wnikliwe­go — jak na owe czasy — przedstawienia stosunków społecznych i politycznych w IX w. panujących wśród Słowian zachodnich, ich ustroju państwowego, życia i obyczajów, obrzędów, tech­niki rolniczej i rzemieślni­czej oraz handlu, rozwijają­cego się na tle przepaści­stych puszcz kryjących dwo­rzyszcza i drewniane grody. Opisy te oraz postacie pier­wotnych Polan, bardzo traf­nie odtworzone przez Kra­szewskiego, nie straciły po dziś dzień nic ze swej barw­ności.
Na tle tych opisów i wydarzeń przeprowadził Kraszewski tezę o niebez­pieczeństwie grożącym całej Słowiańszczyźnie ze strony niemieckiego cesarstwa , magnaterii, rzucił hasło sojuszu i wspólnej obrony wszystkich Słowian zagrożonych  kierującą się na Wschód  agresją cesa­rzy niemieckich. Politycz­na wymowa tej myśli Kraszewskiego nabiera znowu rumieńców życia w tej chwili, gdy coraz głośniej i natarczywiej rozbrzmie­wają hasła rewizjonizmu i odwetu, głoszone przez zachodnio - niemieckich spadkobierców zaborczej polityki cesarzy oraz ich hitlerowskich następców.
Wymowa „Starej Baśni" posiada jeszcze inne zna­czenie, nie mniej dziś aktu­alne, w związku z obchodem „Millenium", tj. tysiąclecia pierwszej wzmianki kroni­karskiej dotyczącej Polski. I chociaż prowadzone obec­nie prace wykopaliskowe przesuwają początki pań­stwa polskiego daleko wstecz poza granice zakre­ślone w „Starej Baśni" — w wielu wypadkach korygują obraz narysowany przez Kraszewskiego — to jednak urok tej pierwszej powieści, usiłującej źródłowo i kry­tycznie odtworzyć pradzieje Polski i przybliżyć je czy­telnikowi, pozostaje nadal nienaruszony.
Polska Rzeczpospolita Lu­dowa  wznawiając obecnie w dwumilionowym nakła­dzie od dawna pokryte ku­rzem zapomnienia powieści Kraszewskiego, nawiązuje do dziejów walk narodu polskiego o wolność i postęp, które wydobył na światło i ukazał swojemu pokoleniu zasłużony pisarz.


ŹRÓDŁA:
1) Widnokrąg (organ Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej) z października 1952 roku
2) zdjęcia www


poniedziałek, 19 września 2016

Życie uniwersyteckie w czasach Józefa Ignacego KRASZEWSKIEGO w świetle źródeł litewskich i polskich - część druga i ostatnia.

Uniwersytet wileński 1803-1832 "Filologia słowiańska" aut.A.KAUPUŽ str.91-92

niwersytetu rektorzy - J. STROJNOWSKI a zwłaszcza Jan ŚNIADECKI, wobec braku katedry polonistyki, starali się polską mowę i literaturę przyłączyć do innych kursów - retoryki i poezji czy łaciny. Dlatego kurs retoryki w programie miał dołączane czasami: "polską mowę i literaturę" czy "Polską literaturę to jest retorykę". Byli nawet zapraszani znani polscy pisarze, jak Julian Ursyn NIEMCEWICZ i F.K. DMOCHOWSKI by objąć katedrę retoryki i poezji, lecz ci odmówili. (...)
W reszcie w 1811 r. po długo trwającym konkursie na katedrę retoryki i poezji, z profesorów, został wybrany Euzebiusz SŁOWACKI (1773-1814), będący ojcem polskiego poety Juliusza SŁOWACKIEGO. Rektor przyzwolił, żeby ten po pierwsze zwrócił uwagę na czystość mowy polskiej i jej prawidła, zwalczając miejscowe dialektyzmy, "lituanizmy" studenckiej mowy. Lecz E. SŁOWACKI, po trzech latach, zmarł.
Kurs E. SŁOWACKIEGO obejmował wspólnie estetykę, poetykę, retorykę, gatunki literackie i przedmioty z historii polskiej literatury. Źródłami do jego pojmowania estetyki była niemiecka i francuska esttyka - J.J. ESCHENBURGA, Sch. BATIE, A.G. BAUMGARTENA, J.A. EBERHARDTA, J.G. ZULCERA i innych W swoich poglądach był on umiarkowanym klasycystą. Znaczenie literatury, wg niego, zależało od ideologii i filozofii, a forma dzieła (utworu) - mowa i styl - od wartości myśli. Wg niego styl wyróżniał się zrozumieniem, dokładnością, logiką. Historię literatury polskiej w różnych pracach E. SŁOWACKI stara się objąć czymś więcej niż materiałami. Wygłaszał on imiona nowych polskich pisarzy, analizując nie tylko wydania, lecz także i rękopisy powstałych utworów.








                okładka książki znanego lituanisty - Piotra ŁOSSOWSKIEGO

Na przełomie 1814 i 1815 roku przedmioty z retoryki i poezji objął wykładami rekomendowany SŁOWACKIEGO - Leon BOROWSKI (1784-1846)  *1), który w 1818 r. został adiunktem, w 1821 r. - ekstraordynariuszem, a w 1823 r. - profesorem katedry. Pracował do zamknięcia (przez carat - NOWOSILCOW) Uniwersytetu. Jego wykładów słuchali tak znani polscy i litewscy pisarze, jak: Adam MICKIEWICZ, Józef Ignacy KRASZEWSKI, Kajetan NIEZABITOWSKI, Simonas DAUKANTAS, Simonas Tadas STANEVIČIUS i inni. Był to profesor o szerokiej erudycji, pomagający studentom zagłębić się w historię literatury i poznać nową literaturę Zachodu. On pierwszy powiódł prace seminaryjne z literatury polskiej, które uczyły studentów analizować pisarskie mistrzostwo.
Swoje spojrzenie estetyczne, jak i jego poprzednik, Euzebiusz SŁOWACKI, oparł głównie na pracach niemieckich. Ważna jego praca ukazała się w 1821 r. "Uwagi nad poezją i wymową pod względem ich podobieństwa i różnicy, z ćwiczeniami w niektórych gatunkach stylu". Jako dodatkowy kurs od 1824 r. Leon BOROWSKI wykładał "filozofię gramatyczną" popartą "Mitridat'em" J.Ch.ADELUNGA i J.S. FATERI oraz innymi "filozofiami gramatycznymi".

*1) Stanisław PIGOŃ "Historia jednego konkursu do katedry wymowy i poezji". - Z ogniw życia i literatury. Wrocław 1961, str.101-132


    w Kościele św. Janów (uniwersyteckim) w Wilnie przy obrazie założyciela UW...

Bibliografia:
* w tekście oraz Tomasz KRZYWICKI "Litwa. Przewodnik" Rewasz 2005
* zdjęcia z własnej kolekcji

niedziela, 18 września 2016

Życie uniwersyteckie w czasach Józefa Ignacego KRASZEWSKIEGO w świetle źródeł litewskich i polskich.

  


 W spadku bibliotecznym po którymś z letnich wojaży do Wilna trafiła mi się obszerna książka (w trzech tomach), która okazuje się doskonałym źródłem, dla ww tematu. Przyjrzyjmy się jak nieodlegle (do polskich wizji) widzą Litwini, czasy edukacji uniwersyteckiej naszego bohatera...
JIK występuje w książce:"VILNIAUS UNIVERSITETO ISTORIJA 1803-1940" wydawnictwo "MOKSLAS" Wilno 1977 r.
("HISTORIA WILEŃSKIEGO UNIWERSYTETU 1803-1940"); praca zespołowa w trzech tomach, dosłownie dwa razy i tak też podzieliłem związki KRASZEWSKIEGO z wileńską uczelnią na dwa rozdziały. Oto pierwszy z nich:


Rozdział Uniwersytet wileński 1803-1832 "Organizacje społeczne" aut.M.JUČAS str.31

                                                              od wpływem studenckich organizacji tworzyły się tajne, szkolne organizacje w Krożach (Kražiai), Kiejdanach (Kėdainiai), Kownie (Kaunas) i podobnie w szkołach na terenie Białorusi.
Silna polityczna reakcja władzy carskiej w 1822 r. zabroniła stowarzyszeń typu loże masońskie oraz "Towarzystwo Szubrawców", jako organizacjom administracyjnie niekontrolowanym. W 1823 r. policja wpadła na trop tajnych stowarzyszeń studenckich. Do odpowiedzialności było pociągniętych 108 osób. W tamtych czasach były to największe procesy polityczne studentów w Europie. 20 studentów, a wśród nich Adama MICKIEWICZA, Tomasza ZANA usunięto z Litwy. Z Uniwersytetu było wydalonych grono profesorów: historycy Joachim LELEWEL  i Ignacy DANIŁOWICZ oraz filozof J. GOŁUCHOWSKI.
Filomaci swoimi poglądami byli podobni do rosyjskich dekabrystów. W 1824 r. wydaleni do Petersburga filomaci: Adam MICKIEWICZ, Józef JEŻOWSKI, Franciszek MALEWSKI, od razu zapoznali się z dekabrystami: A. BESTUŻEWEM i K. RYLEJEWEM.
Władza cara rozłożyła organizacje studenckie, jednakże próbowano je później wskrzesić. W 1827 r. krótko działała grupa "Plemię Sarmatów" ("Sarmatų padermės") sięgająca tradycji "Towarzystwa Filomatów". Później w czasie przesłuchań studenci zrozumieli, że ich grupa wpływała patriotycznie, na wykłady historii Ignacego ONACEWICZA *1) Studenci byli wysmagani rózgami i oddani wojsku, a ONACEWICZ wydalony z Uniwersytetu. W 1830 r. zakończyło krótką działalność studenckie, antycarskie "Towarzystwo Mnezerów" ("Mnezerių draugija"), którego przewodniczącym był student literat Józef Ignacy KRASZEWSKI. *2)
29 listopada 1830 roku rozpoczęło się powstanie w Polsce, większość wileńskich studentów była zdecydowana je wspierać... (...)

cz.druga i ostatnia...p.t. Rozdział Uniwersytet wileński 1803-1832 "Filologia słowiańska" aut.A.KAUPUŽ str.91-92 ! JUŻ WKRÓTCE !


*1) ONACEWICZ Ignacy (1780 lub 1781-1845), historyk. Urodził się na Grodzieńszczyźnie, w rodzinie unickiego księdza, ale ochrzczony został w obrządku rzymskokatolickim. Studiował w Królewcu, tam zapoznał się z archiwami pruskimi, dotarł też do tajnego archiwum krzyżackiego. Po studiach (1806) pozostał w Królewcu na stanowisku wykładowcy, jednocześnie pracując jako tłumacz królewski. W 1811 r. otrzymał w Wilnie tytuł magistra filozofii. W l. 1818-1828 wykładał na uniwersytecie w Wilnie, jako pierwszy wyodrębnił historię Litwy i polski z kursu historii powszechnej. Jego studentami byli: Adam MICKIEWICZ, Juliusz SŁOWACKI, jak też Simonas DAUKANTAS, z którym ONACEWICZ utrzymywał kontakty także później.
Oskarżony o przynależność do tajnej organizacji studenckiej "Plemię Sarmatów", został wydalony z uniwersytetu. Za próbę ujawnienia nadużyć Nikołaja NOWOSILCOWA został jakiś czas aresztowany, ale w 1834 r. go uniewinniono. Odtąd aż do śmierci zbierał w Petersburgu materiały do historii Litwy. przez całe życie pozostawał w przyjaznych stosunkach z Joachimem LELEWELEM. zachowały się prace ONACEWICZA w postaci luźnych notatek: "Rzut oka na pierwotne dzieje Litwy" (wyd. 1846) i "Rzut oka na dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego" (wyd. 1849-1850).
Igancy ONACEWICZ w znacznym stopniu przyczynił się do opracowania naukowych podstaw historii Litwy, choć nie odrzucił niektórych legend, np. o pochodzeniu Litwinów od Herulów. Wywierał duży wpływ na studentów, jednak własnych pism pozostawił niewiele. Zdaniem DAUKANTASA, ONACEWICZ raczej zachęcał innych do pracy niż sam pracował.
(za Tomas VENCLOVA "Wilno. Przewodnik biograficzny" wyd. PIW Warszawa 2013)
*2) Feliksas SLIESORIŪNAS "Mnezerių draugija Vilniaus universitete (1830 m.) - wyd. Lietuvos TSR Mokslų akademijos darbai, A seria, 1974 t,2(47), str. 74-77





Bibliografia:
* w tekście
* zdjęcia własne

wtorek, 16 sierpnia 2016

Kraszewski krytykiem literackim



Recenzja z bloga Inny czas... autorstwa El. Bardzo dziękujemy za udostępnienie:).
 

Pisarze o pisarzach

"Pominąć w sprawozdaniu z wybitniejszych nowości naszych książkę, która niezwykłe wywołała wrażenie, wywołała nadzwyczajne oklaski, była przedmiotem publicznych odczytów, przyznających jej najwyższe znamiona i cechy arcydzieła, byłoby grzechem; mówić o niej, nam szczególniej, bardzo trudno, nie zadając gwałtu przekonaniu własnemu lub nie wchodząc w sprzeczkę z sądem ogółu. Wolelibyśmy stokroć zamilczeć o powieści Sienkiewicza przyznając jej w krótkich słowach, że jest dziełem znakomitym i niepospolitej miary.[...] Moglibyśmy w istocie, zapisawszy fakt ukazania się i przyjęcia powieści, na dziś się tym ograniczyć, zostawując krytykom przyszłości bliższe rozpatrzenie się w tej świetnej epopei, jaką ją głoszą sędziowie. [...]*


Aż łza się w oku kręci, że kiedyś można było pisać tak kulturalnie o "konkurencji". Oczywiście były i ostrzejsze, złośliwe, wbijające pisarzom ostre szpile recenzje i artykuły, krytykujące ich twórczość we własnym środowisku. Ale one również mieściły się na pewnym poziomie, do którego jakże daleko językowi współczesnej publicznej walki na każdym polu - kulturowym, politycznym, społecznym... można wyliczać w nieskończoność.

Co było tematem działalności krytyczno-literackiej Kraszewskiego i jak obszerny to dział jego myśli?
Dorobek krytyka i recenzenta to niezliczona korespondencja do gazet krajowych, częściowo zebrana w kilku wydaniach zbiorowych (głównie przez samego Kraszewskiego.
Ciekawy jest sam spis treści tej książki - co nam mówią poszczególne tytuły? co dziś potencjalny czytelnik wie o poruszanej tematyce, ile zna z wymienionych utworów , czy w ogóle słyszał kiedyś takie nazwiska?



A wracając do "Ogniem i mieczem" ( bo cytat o tej powieści zamieściłam na początku) - co dalej czytamy w recenzji?
Kraszewski przyznaje Sienkiewiczowi, że obraz historyczny epoki jest stworzony genialnie, że wybór treści dramatycznej i tragicznej jest pod względem artystycznym szczęśliwy; krytykuje budowę powieści nazywając ją ułomną... nie będę cytować, ani streszczać całości. Powiem tylko, że zgadzam się z tymi uwagami - dziwne to może się wydawać po tylu latach i w zupełnie innej epoce - prawda?
Szczególnie ten fragment  trafnie oddaje również i moje odczucia dotyczące "Ogniem i mieczem"
   "Kąpiemy się we krwi, poimy łzami, patrzym tak długo na mordy, słuchamy z ust Chmiela tak bolesnych prawd i  obelżywych pogróżek, iż radzi jesteśmy niemal, dobiegłszy do końca i oddychamy lżej, zamykając książkę, aby po tej torturze zwrócić oczy na coś więcej pocieszającego , choćby nie tak genialnie wyśpiewanego". **

"Kraszewski o powieściopisarzach i powieści", opracował Stanisław Burkot, wyd. "Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza", Warszawa 1962
* s.240
** s.241

sobota, 13 sierpnia 2016

225. Hrabina Cosel


Tekst z bloga "Przewodnik czytelniczy". Bardzo dziękujemy autorce za udostępnienie:).


Dzisiaj książka nieco inna niż wszystkie, jakie do tej pory recenzowałam. Otwieram cykl "Pora na klasykę" - czyli serię, w ramach której będą się pojawiały, co jakiś czas, pozycje z kanonu powieści wybitnych. Powieści, które stały się kultowe przez wieki i które ukształtowały współczesną literaturę. Postanowiłam zacząć od "Hrabiny Cosel". Dlaczego? Nigdy nie czytałam prozy Józefa Ignacego Kraszewskiego i byłam bardzo zainteresowana nagłym "romansem" z jego tego typu twórczością. Co wyszło z tego nowego związku? Coś bardzo przyjemnego!:)

Na kartach książki poznajemy historię Anny Hoym, żony jednego z najważniejszych ministrów Augusta II Mocnego. W czasie alkoholowego upojenia (delikatnie mówiąc;D) pan Hoym zapewnia króla o piękności swojej żony. Wraz z innym urzędnikiem zawarł zakład, że jeśli jego połowica okaże się najpiękniejszą panią na dworze, to wygra dużo pieniędzy. Co z tego wyniknie? W jaki sposób Anna Hoym stanie się hrabiną Cosel? Przekonajcie się sami;D

Powieść wciągnęła mnie od pierwszych stron, choć po kilku poprzednich lżejszych lekturach trudno było mi się przyzwyczaić do patetycznego tonu, długich opisów i tym podobnych środków warsztatów pisarskich dawnych pisarzy. Przyciągnęła mnie bowiem świetnie wykreowana główna bohaterka oraz niezwykle wysublimowany i zobrazowany w wybitny sposób świat intryg dworskich. To utrzymywało moje zainteresowanie pozycją. Od czasu przeczytania ostatniej strony, Kraszewski jest moim mistrzem kreacji porachunków na tle królewskiego tronu.

Wspomniałam o głównej bohaterce. Anna Hoym to jedna z moich ulubionych postaci w polskiej literaturze. Być może spodobała mi się dlatego, iż była autentyczną osobą. Nie wiem. Tak czy inaczej, to inteligentna młoda kobieta, potrafiąca wykorzystać swoje atuty w odpowiedni sposób. Jest doskonałym przykładem siły oraz piękna kobiecości. To smutne, jak skończyła. Z pewnością na to nie zasługiwała.
Za to króla Augusta II Mocnego wprost nienawidzę! Miałam ochotę rzucać książką, choć jest tak ślicznie wydana. Cóż za wierny obraz szowinistycznego, męskiego organizmu, żerującego na kobietach w celu samozaspokojenia! Paskudnik! Myślę, że stojąc przed nim, nie miałabym żadnego problemu i wymierzyłabym mu siarczysty policzek za te wszystkie świństwa. To nie jest odpowiedni człowiek na miejsce na tronie. Wykorzystywał swoich poddanych, by dalej prowadzić hulaszcze życie. Moim zdaniem, Cosel powinna spełnić swoje groźby wobec niego (Ci co czytali wiedzą o co chodzi;D).

Podsumowując - pozycja świetna dla fanów klasyki, ale nie dla ludzi, którzy zaczynają przygodę z historiami czasów minionych. Nie odnajdą się w mocno odmiennym od współczesnego stylu, dlatego polecam tylko starym wyjadaczom pozycji historycznych:)

Pozdrawiam!
A.
~*~
Metryczka:
Wydawnictwo: Kurpisz
Stron: 328
Ocena: 7.5/10

wtorek, 9 sierpnia 2016

224. Pałac i folwark

Recenzja z bloga Inny czas... autorstwa El. Bardzo dziękujemy za udostępnienie:).
 

"Pałac i folwark"


  Miłe w lekturze XIX-wieczne czytadło... 
Jak więc z czytadłami bywa jest książka trochę schematyczna i przewidywalna w wątkach miłosnych, choć jak to często u Kraszewskiego nie brakuje moralizatorstwa, złośliwości oraz zaskakujących czytelnika rozwiązań.
Trochę przeszkadza typowa dla pisarza stronniczość - od początku wiemy, jak odbierać poszczególnych bohaterów, po czyjej stronie jest sympatia autora.

Pałac to hrabiowski zbiór kosmopolitycznych cyników, snobów i nierobów nie kalających się nawet myślą o pracy, a przepuszczających swoje majątki na luksusowe życie (oczywiście za granicą) oraz plączący się przy pańskiej  klamce karierowicze i dorobkiewicze...
Folwark (wraz z mieszkańcami ubogiej plebanii) to prosta szlachta, zachowująca wartości wiary, patriotyzmu, a przede wszystkim zwykłej moralności, uczciwości, mądrości i przyzwoitości życiowej.

"Nie mógł się nie podobać hrabia, tak  był miły, grzeczny, dowcipny, tak umiał rozmawiać, tak się potrafił z najwyższym zawsze znaleźć taktem. Istny gentelmen angielski, obrał sobie za wzór lordów izby wyższej i na nich się z wielkim powodzeniem wymodelował. Co do przekonań i barwy politycznej był torysem najczystszej wody, a polskiego nie miał w sobie nic i przyznawał  się otwarcie, że się o to najpilniej starał, by się odpolonizować.  Na naród, do którego miał nieszczęście, jak powiadał, należeć zapatrywał się ze znanego bardzo stanowiska najwyższej pogardy i wstrętu. Dosyć, ażeby co było polskim, by dlań stało się niemiłym. Obyczaje, cnoty, wady potępiał, znajdując zawsze ironiczną stronę we wszystkim, z której się prześmiewać lubił." (s.89)

Kolejny dobry materiał na scenariusz filmowy filmu kostiumowego... ale i tak nie ma co liczyć na taką produkcję.. mamy się przecież zachwycać adaptacjami powieści angielskich...

Józef Ignacy Kraszewski, "Pałac i folwark", Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987


wtorek, 2 sierpnia 2016

223. Macocha

Recenzja z bloga Inny czas... autorstwa El. Bardzo dziękujemy za udostępnienie:).

J.I.Kraszewski "Macocha" - świetny materiał na serialowy scenariusz

Polski widz i miłośnik seriali nie musiałby być karmiony kolejnym tureckim serialem - im dalej od "Wspaniałego stulecia" tym gorzej. Wystarczy sięgnąć do naszej literatury, a mamy wystarczająco dużo gotowego materiału filmowego - tylko brać i robić seriale kostiumowe z historią w tle.  A zrobiono ich niewiele... szkoda... 

"Macocha" to pierwsza przeczytana powieść Kraszewskiego w mojej aktualnej prywatnej akcji odkurzającej tego pisarza. Nie spodziewałam się, że książka tak mnie wciągnie.  A tymczasem było to czytanie rzeczywiście "lekkie, łatwe i przyjemne".
Nie mam problemu z dawną polszczyzną, lubię długie powieści (tu mamy 4 tomy), lubię polską powieść najbardziej, lubię opisy dawnej codzienności... - to wszystko znalazłam...
Akcja nie pędzi, raczej rozwija się w dość wolnym tempie, a mimo to nie brakuje w niej dramatycznych zwrotów, tajemnic, tragicznych wypadków.
Co my tu mamy? - ponure zamczysko, niewyjaśnione tajemnice, intrygi w celu omotania kandydata na męża, ucieczki w przebraniu, poszukiwania skarbów, morderstwa, oszustwa, ale też miłość i wierność w uczuciach, szlachetność, mądrość życiową młodych ludzi... powstawanie narodowego teatru... obraz dworów i rezydencji magnackich... różnorodna Warszawa... to wszystko z historycznymi postaciami i autentycznymi miejscami epoki stanisławowskiej w tle. 
I już widzę, że nie była to lektura jednorazowa... że wrócę do tej powieści, żeby delektować się opisami strojów i wnętrz (nie tylko) ... przenieść się naprawdę w inny czas (zgodnie z tytułem bloga)... oderwać od skrzeczącej lub wydającej inne dźwięki rzeczywistości...

Canaletto "Widok Ujazdowa i Łazienek" (ok. 1776)

Muzeum Narodowe w Warszawie 


niedziela, 26 czerwca 2016

Kolejne spotkanie z cyklu "Wokół Luboni" w Poznaniu...


Kolejny wykład znakomitego Gościa odbędzie się w środę 29 czerwca w Pracowni-Muzeum JIK w Poznaniu.
WSTĘP WOLNY ! ZAPRASZAMY !

czwartek, 2 czerwca 2016

W Poznaniu się dzieje...

Na kanwie ostatniej poznańskiej wystawy i Nocy Muzeów, następnym wydarzeniem w JIK-owym kręgu będzie wykład w ramach Dni Łazarza Pana Krzysztofa KLUPPA - Kustosza Muzeum Pracowni JIK na ul. Wronieckiej w Poznaniu. Wykład odbywa się w dzielnicy Łazarz w Filii Raczyńskich  Bibliotece nr 4 na ul. Lodowej w Poznaniu w jej czytelni, brałem udział w innych spotkaniach z autorami w tej Bibliotece i zapewniam że panuje tam miły, kameralny, literacki nastrój...Wykład ma tytuł "Kraszewski i jego tajemnice".
Wszystkich chętnych serdecznie w imieniu Projektu JIK ZAPRASZAMY !!!





ZAPRASZAMY !!! WSTĘP WOLNY !!! 17,00 (piątek) !!! POZNAŃ !!! KRASZEWSKI !!!

piątek, 27 maja 2016

U Kraszewskiego w Wilnie...

            W Wilnie sporo uczniów opuściło mury Szkoły - Gimnazjum im. Józefa Ignacego KRASZEWSKIEGO . I tak JIK zawędruje w ich sercach pod studenckie strzechy... Całość artykułu , tutaj



Życzmy im połamania piór na egzaminach na wymarzone studia.


czwartek, 5 maja 2016

Wystawa "Hrabina Cosel..." w Poznaniu czynna przez całe wakacje.

                        Czyż to nie doskonała okazja (dla odwiedzających Poznań) by zwiedzić nie tylko wystawę, lecz i całą Pracownię - Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego przy ulicy Wronieckiej 14. Wystawa jak i zwiedzanie Pracowni jest darmowe i jak zapewnia Pan Kustosz, wystawę można oglądać przez całe wakacje.
Muzeum jest położone na skraju Starego Rynku, a więc leży przy szlaku potencjalnego turysty...
Na zachętę, jak obiecałem, zamieszczam kilka fotek z wystawy. Serdecznie zapraszamy !

























Zapraszamy do Poznania - miasta Kraszewskiemu przyjaznego...